Tijdens de ijstijden is het Nederlandse zandlandschap op twee manieren opgebouwd:
1 Door het landijs werden zand en grind opgestuwd tot heuvels in Midden-Nederland. Je noemt ze stuwwallen.
2 Later lag het landijs ten noorden van Nederland. Een harde koude noordenwind waaide over Nederland. Die wind voerde zandkorrels mee. Het zand bleef liggen op plaatsen waar planten groeiden. Zo ontstond in Hoog-Nederland een landschap van dekzand. Ook de duinen horen bij het zandlandschap. Zij zijn na de ijstijden ontstaan door de wind.