afstand nemen (zelfsturing)

Leerlingen vullen op hun werkbrief in hoe ze een opdracht hebben ervaren: gemakkelijk, met een beetje nadenken lukt het, moeilijk, onmogelijk.

De leerkracht werkt voor sommige leerlingen met 'buffers'. De leerling maakt twee oefeningen en gaat dan naar de leerkracht om samen met de leerkracht te verbeteren. Pas daarna mag de leerling de rest van de oefeningenreeks maken. Op deze manier voorkomt men dat de leerling een hele reeks oefeningen fout maakt.

Leerlingen vullen een vragenlijst in over het contractwerk dat ze moeten afwerken. Ze beantwoorden vragen zoals: Hoe lang duurt elke opdracht? Welke oefening zal me het meeste moeite kosten? Zijn er dingen die ik thuis moet doen? Op basis daarvan stellen leerlingen een planning op voor hun werk.

Leerlingen krijgen vier lesuren om een contractwerk af te werken. Bij het begin van het derde lesuur vraagt de leerkracht de leerlingen om hun vorderingen te vergelijken. Hoeveel opdrachten heb je al gemaakt? Zit je over de helft van de verplichte opdrachten? Welke taak viel tegen? Waarom? Welke taak was leuk?

Na het eerste lesuur contractwerktijd geeft de leerkracht leerlingen een uitgewerkte modeloplossing van de vraagstukken. Dit kan de volgende lessen een hulpmiddel zijn om vlotter te vorderen doorheen het contractwerk.

De leerkracht houdt een klasgesprek over 'attitudes bij hoekenwerk'. Ze doet dit op basis van een logboekje dat leerlingen na elke les hoekenwerk hebben ingevuld met vragen zoals: Verdeelden we het werk in ons groepje? Begreep iedereen van ons groepje de geformuleerde antwoorden? Hebben we ons werk zorgvuldig gecorrigeerd?

Leerlingen moeten verschillende gelijkaardige opdrachten vervullen tijdens een contractwerk fysica. Na de eerste opdracht vullen leerlingen een foutenanalyse in door aan te vinken tegen welke 'richtlijnen' ze gezondigd hebben: verplichte oplossingsstructuur gevolgd, steeds eenheden vermeld, juiste aantal beduidende cijfers, hulpmiddelen gebruikt (zoals een tekening maken, simuleren met eenvoudige getallen, ...).

Na het volbrengen van een uitgebreide opdracht geeft de leerkracht de leerlingen enkele vraagwoordvragen om te te reflecteren op het leerproces.

Door leerlingen voor eenzelfde taak vakder dezelfde schaalvraag te laten invullen (bijvoorbeld 1x/maand) ontstaat er een beeld van de voortgang die zij zelf denken te maken op de taak. Indien er dan weinig stijgende lijn in zit, dan kan je de leerling helpen bij het verbeteren van zijn leerproces. Je kan bijvoorbeeld vragen aan de leerling wat hij nodig heeft om één puntje te stijgen op de schaal, bijvoorbeeld van 5 naar 6. Vaker oefenen? Hulp vragen? Nog een keer uitleg krijgen? ... Zo breng je samen met de leerling in kaart wat het obstakel is en hoe de leerling dit kan overwinnen.